Onvoldoende beschermd tegen geweld
Kinderen die uithuisgeplaatst zijn, horen veilig te zijn. Toch blijkt een aanzienlijk deel van de kinderen die van 1945 tot heden in jeugdzorginstellingen of pleeggezinnen verbleven onvoldoende te zijn beschermd tegen fysiek, psychisch en seksueel geweld. Toezichthoudende instanties hebben onvoldoende ingegrepen bij geweld.
Tot die conclusie kwam de Commissie De Winter in haar eindrapport “Onvoldoende beschermd, geweld in de Nederlandse jeugdzorg van 1945 tot heden”, dat werd aangeboden aan de ministers Hugo De Jonge (VWS) en Sander Dekker (Justitie en Veiligheid). Na de zomer komt er een kamerdebat.
Slachtoffers meldden over de jaren voor 1970 fysiek en psychisch geweld, vooral door groepsleiding en pleegouders. Na 1970 verschuift dit naar meer fysiek geweld van jongeren onderling, terwijl het psychisch geweld ook voortduurt. Zelf in de meest recente periode vinden jeugdigen en groepsleiding het klimaat nog onveilig, vooral in de gesloten jeugdzorg, de justitiële jeugdinstellingen en de opvanglocaties voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen.
Voor deze jongeren blijkt psychisch geweld, zoals aanhoudend treiteren, vernederen en isoleren van grote invloed op hun latere leven. Veel genoemd worden psychosociale gezondheidsklachten, relatieproblemen en problemen met het opvoeden van eigen kinderen. De commissie schat dat 1 op de 10 personen die ooit in de jeugdzorg verbleven, vaak tot zeer vaak geweld meemaakte. Bijna een kwart van de ondervraagden heeft nooit geweld meegemaakt.
Aanbevelingen
De commissie doet verschillende aanbevelingen. In de eerste plaats erkenning bieden aan slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Dat hebben beide ministers dan ook meteen gedaan. De commissie pleit ervoor dat de lotgenotenorganisaties ruimhartig worden ondersteund, en dat het hulpaanbod voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg verbetert.
Andere aanbevelingen zijn erop gericht de jeugdzorg in de toekomst veiliger te maken. Plaatsingen in gesloten instellingen moeten zoveel mogelijk worden voorkomen, de groepsgrootte moet worden verkleind, jongeren moeten toegang krijgen tot onafhankelijke vertrouwenspersonen en het toezicht van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zou meer veldbezoeken en gesprekken met kinderen en jongeren moeten omvatten, waarbij geweld een vast gespreksthema is.
Ook Jeugdzorg Nederland wil komen tot een jeugdzorg die beter beschermt en gaat aan de slag met de aanbevelingen, daar waar het kan worden ze zo snel mogelijk in praktijk gebracht. Jeugdzorg Nederland is al langer in gesprek met jongeren, ouders en ervaringsdeskundigen over het thema geweld in de jeugdzorg.
Wijzijnspraakmakers.nl sprak met ervaringsdeskundigen en professionals. Luister hier naar de podcasts https://soundcloud.com/user-690271906.
Eindrapport Commissie Onderzoek – De Winter: kinderen werden vanaf 1945 in de jeugdzorg onvoldoende beschermd tegen geweld
