Stephan: “Wij geven onze cliënten weer het gevoel dat ze er toe doen”
In onze organisatie hebben we als missie om onze cliënten weer onderdeel te laten zijn van de maatschappij. We helpen onze bewoners om hun leven zo in te richten dat zij de balans terugvinden. Daarvoor nemen wij de draaglast (tijdelijk) uit hun handen, vergroten hun draagkracht en werken samen aan succeservaringen.
Ik werk als orthopedagoog bij Oranjeborg, een organisatie gespecialiseerd in het opvangen van volwassen mannen met een licht verstandelijke beperking, veelal in combinatie met verslavingsproblematiek en/of psychiatrische stoornissen. Dit gebeurt door 24/7 zorg in een prikkelarme en beschermde omgeving waar aan de hand van een stevige structuur en een huiselijke sfeer wordt bijgedragen aan een ‘normaal’ bestaan.
Inzicht
Mijn werkweek is 36 uur. Zorginhoudelijk ben ik verantwoordelijk voor 50 cliënten, verdeeld over twee locaties in Havelte en De Wijk. Ik start mijn week altijd met overleg met de managers. Bij Oranjeborg vormen we samen met de manager een duaal leiderschap. In het overleg bespreken we alle cliënten en algemene zaken, we zetten gelijk de lijnen voor die week weer uit. Mijn hoofdtaak is om het personeel te ondersteunen bij het vergroten van inzicht in de problematiek van de cliënt, en het zoeken naar de daarop best aansluitende bejegening. Wanneer nodig pleeg ik hiervoor ondersteunende diagnostiek.
“We kijken samen hoe we ze stap voor stap meer waardigheid kunnen bieden”
Om deze deskundigheidsbevordering te stimuleren draag ik sporadisch bij aan interne en externe scholing (zoals klinische lessen of workshops). Wekelijks staan er ook besprekingen van het handelingsplan op het programma. Hiermee zetten we samen met de cliënt weer doelen uit voor het komende half jaar. We kijken samen hoe we ze stap voor stap meer waardigheid kunnen bieden. Organisatiebreed draag ik tevens bij aan de ontwikkeling van het zorgbeleid.
Direct contact
Ik ben gestart als begeleider. Ik vond het belangrijk om eerst ervaring op te doen in het directe contact met de cliënt. Inmiddels werk ik er vijf jaar waarbij ik het belang van dit directe contact meeneem in mijn dagelijkse werk. Een veel gehoord verwijt richting de orthopedagoog is dat die teveel op kantoor zit en de cliënt te weinig ziet. Oranjeborg heeft mij de kans en vrijheid gegeven om mijn rol als orthopedagoog zo in te vullen waarvan ik dacht dat goed was. Ik was de eerste orthopedagoog binnen de organisatie ( inmiddels zijn het er vier) en heb mee mogen groeien met de organisatie.
Helikopterview
Als een regisseur in het zorgproces kan ik de helikopterview bewaken. Bij onze zeer complexe doelgroep, kan probleemgedrag veroorzaakt worden door veel factoren, of een combinatie hiervan. Het draait vaak om details waarbij het de kunst is om op het juiste moment de juiste factoren aan te pakken. Dit vergt vaak een uitgebreid afwegingsproces waarbij je ook beslissingen moet durven nemen.
Niet een stap terug, maar een stap voorwaarts
Zo ook het in het geval van Peter. Peter verbleef twee jaar op één van mijn eerdere locaties en was gestabiliseerd. Hij wilde graag intern doorstromen naar een locatie die werkt aan meer zelfstandigheid. Daar werd hij echter snel overvraagd. Hij wilde graag net zo goed zijn als de bewoners die zich al verder hadden ontwikkeld. Zijn drang om zich te bewijzen was enorm waardoor hij teveel hooi op zijn vork nam en zich daarin lastig liet sturen. De hieruit voortvloeiende stress leidde tot regelmatige agressie-doorbraken.
Een logische vraag was of Peter wel paste binnen de huidige setting en of hij niet teruggeplaatst moest worden naar zijn vorige locatie. Peter heeft echter al meerdere negatieve uitplaatsingen meegemaakt en we wilden dit kostte was kost voorkomen. We hebben na analyse niet gekozen voor een stap terug, maar een stap voorwaarts. Peter is een dagdeel stage gaan doen op een nabij gelegen boerderij waar hij de dieren onder begeleiding verzorgt. We hebben hierbij ingezet op zijn kwaliteiten en interesse. De waardigheid van Peter nam toe waardoor hij het gevoel had aan de top van de groep te functioneren. Dit gaf hem rust, hij hoefde niet meer op zijn tenen te lopen en mocht zijn wie hij is.
Licht verstandelijke beperking vaak te laat gesignaleerd
Met de toenemende complexiteit van onze maatschappij zie ik een duidelijke toename van het aantal mensen dat net als onze cliënten tussen wal en schip valt. De licht verstandelijke beperking wordt vaak te laat gesignaleerd. Kleine problemen leiden tot catastrofale gevolgen waarbij hulp vaak lastig van de grond komt. Deze mensen verliezen beetje voor beetje hun waardigheid en worden alleen nog maar beoordeeld op hun zwakheden.
Uiteraard gaat Oranjeborg geen ingrijpende maatschappelijke vraagstukken oplossen, maar waar we wél op inspelen is deze mensen hun waardigheid weer terug te geven door onderdeel te worden en te mogen zijn van de maatschappij. We maken veel contact met de buurt. Zo worden cliënten onderdeel van de buurt. De buurt raakt op haar beurt weer bekend met onze doelgroep waardoor er meer wederzijds begrip en harmonie ontstaat. Iedereen kan namelijk op zijn niveau en manier ergens aan bijdragen, hoe klein ook!
Foto: Een aantal cliënten en begeleiders (Stephan is de tweede van rechts) beklom in 2016 en 2017 de Mont Ventoux voor het goede doel.
