Willem: “Wat mij betreft is verbinding de standaard”

Op Nieuwjaarsochtend 2020 was Willem Peters-Schrama de allereerste orthopedagoog-generalist die zich aanmeldde voor het BIG-register. Hij deed het voor de erkenning als professional, maar ook omdat daarmee de opleiding tot seksuoloog voor hem open staat. “Ik vind het heerlijk om jongeren op veel verschillende gebieden verder te helpen”.

“Met twee kinderen van drie en vijf jaar ben je ook op Nieuwjaarsdag vroeg wakker. Dat kwam goed uit. Ik wilde me zo snel mogelijk inschrijven, zodat ik niet op een lange wachtlijst voor goedkeuring zou komen. Binnen twee minuten had ik alles ingevuld, het was een fluitje van een cent. Op 14 januari kreeg ik bericht dat mijn BIG-registratie rond was. Vervolgens heb ik mijn registratie in het NVO kwaliteitsregister OG geactiveerd – ik vind het zo vanzelfsprekend dat je blijft bij- en nascholen –  minimaal volgens de richtlijnen van dat NVO Kwaliteitsregister OG.

Nu wel

De BIG-registratie geeft ons vak eindelijk de waardering en erkenning die het moet hebben. De duidelijkheid dat het een specialisatie is nààst die van de GZ-psycholoog. Jonge professionals dachten vaak dat ze ook de GZ-opleiding moesten doen om serieus te worden genomen. Natuurlijk kunnen ze sinds 1 januari niet opeens dingen, die ze op 31 december nog niet konden. Maar zaken die voorheen aan de GZ-behandelaar waren voorbehouden, zoals regiebehandelaar zijn, mogen ze binnenkort nu wel.

Gezonde seksuele ervaring

Voor mij persoonlijk is het bovendien belangrijk, omdat ik al jaren seksuoloog wil worden. Daarvoor moet je BIG-geregistreerd zijn. In de hulpverlening is veel aandacht voor negatieve seksuele ervaringen. Of seksualiteit wordt juist ontkend, bijvoorbeeld bij geestelijk gehandicapten. Ik wil graag bijdragen aan gezónde seksuele ervaringen voor jongeren. Dat gaat nu eenmaal niet altijd vanzelf. Ik hoop in april aan de opleiding te beginnen.

Voeten

Ketenpartners kunnen met de BIG-registratie nu checken met wie ze in zee gaan. Ik snap dat ze dat willen, zelf wil ik ook weten of iemand een erkend arts is. Niettemin blijft er werk aan de winkel om de OG op de kaart te zetten. De beroepsbenaming alleen al is te lang voor de doelgroep. Bij Jeugdhulp werken allerlei HBO-collega’s die generalist worden genoemd, en bij het woord ortho denken mensen vaak aan voeten. Dat leidt tot verwarring. Als het dan toch lang moet: waarom geen orthopedagoog-specialist?

Adoptie

Voor mijzelf is de orthopedagogiek de basis van mijn werk. Ik begon de studie na een paar jaar als leerkracht in het basisonderwijs. Tegelijkertijd runde ik Meneer Willem, een bureau voor leerbegeleiding. In 2014 startte ik met twee anderen BuroJIJ voor ambulante algemene jeugdhulpverlening. In die praktijk ben ik nu alleen nog behandelaar en regiebehandelaar, omdat ik inmiddels ook Peters-Schrama heb opgezet, speciaal voor de behandeling van geadopteerde kinderen, jongeren en volwassenen en hun gezin.

Hechting

In het werk met geadopteerde jongeren kan je nooit om het thema hechting heen. Soms zie ik twaalfjarigen die al vijf diagnoses hebben gekregen, van autisme tot ADHD en dyslexie, maar nooit is het thema van een verlieservaring op heel jonge leeftijd ter sprake gekomen. Terwijl je je eens voor moet stellen hoe dat gevoeld moet hebben, om als baby urenlang alleen in een weeshuiszaaltje te liggen. Ik onderzoek of zo’n kind überhaupt wel een gedragsstoornis heeft en geef een specifieke behandeling die heel veel symptomen wegneemt. De eerdere diagnose kan ik vaker verwerpen dan bevestigen.

Kijken naar het verleden

Zo was er een meisje van negen dat geadopteerd werd toen ze anderhalf was. Ze had sterke verlatingsangst gecombineerd met sociale angst: ze was heel bang voor wat anderen van haar vonden. Met EMDR en schrijftherapie zijn we teruggegaan naar die verlieservaring uit haar babytijd. Twaalf behandelingen later was ze al een stuk minder angstig. Wat er nog wel zat kwam er veel minder heftig uit. Het is een ontwikkeling die ik heel erg toejuich: meer naar het verleden kijken dan naar de stoornis. Bij zo’n behandeling kijk ik ook naar pleeg- of adoptieouders. Ze voelen zich vaak niet gehoord en worden van behandeling naar behandeling gestuurd. Ik wil me inzetten om hen een andere ervaring te geven.

Uitzoomen

Bij Amarant, een grote GZ-instelling in Brabant, coördineer ik een halve dag per week de behandeling en ondersteuning van jongeren met een beperking. Ik geniet ervan om uit te zoomen en te kijken naar de invloed van de omgeving. Niet om te zeggen: we gaan het eens veel beter doen, maar om breed te kijken: wat heeft de jongere nodig, en wat heeft de omgeving nodig? Op de behandelgroep hadden we een meisje van negentien dat weg wilde. Ze was toe aan de volgende stap naar zelfstandigheid, maar niet opgewassen tegen de negatieve invloed van een aantal vrienden. Ze had ook veel pijn uit het verleden met haar ouders. Door individuele hulp raakte ze een groot deel van haar spanning kwijt, en met systeemtherapie werd toch nog wat gezonde hulp van haar ouders mogelijk. Daardoor kon ze meer afstand nemen van die vrienden.

Zorg en dwang

Binnen Amarant verdiepen we ons breed in de Wet Zorg en Dwang. We kijken voortdurend welke onvrijwillige zorg er nog is en waar we kunnen afbouwen. Wat we nog willen doen, of wat we anders kunnen doen. De intelligentie van jongeren in de gehandicaptenzorg is getest in tijden van trauma en onveiligheid. Het komt voor dat behandeling geleid heeft tot vermindering van klachten en er geen sprake meer is van een verstandelijke beperking. 2020 is het overgangsjaar om dat goed uit te zoeken. Dat geeft een belangrijke verantwoordelijkheid. Ik vind het mooi dat ik die als OG mag dragen. Breed kijken zie ik overigens ook steeds meer in de verbinding tussen onderwijs en zorg. Grote instellingen richten zich daar nu op, met allerlei fraaie Engelse benamingen. Wat mij betreft is zo’n verbinding de standaard.

Afwisseling

Vijf dagen per week ben ik ergens in de regio rondom Tilburg bezig. Ik kijk steeds waar de behoefte ligt. Ik kan een uur bij Amarant aan de slag zijn, en als dan iemand bij BuroJIJ acuut hulp nodig heeft sjees ik daar naar toe. Verder zet ik een nieuwe praktijk op voor seks en gezondheid, specifiek gericht op gay-jongeren. Alles bij mekaar lijkt het veel ja, maar zo voelt het niet. Ik vind het heerlijk om jongeren op veel verschillende gebieden verder te helpen. Het is voortdurend anders.”

Tekst: Wilmie Geurtjens