Anouk: “Ik vind leren in de brede zin heel interessant, eigenlijk is alles leren.”
Leren doen we overal en altijd volgens Anouk Bakker; winnares van de NVO-thesisprijs 2022 voor het domein Algemene Pedagogiek en Onderwijs(kunde). Maar hoe weet je welke manier van leren het meest effectief is? Anouk onderzocht dit via een longitudinaal online experiment, in haar onderzoek: “Tell Them or Ask Them? The Effect of Prediction-Generation on Category Learning.” En dat rondde ze met een negen-en-een-half(!) af.
Anouk toetste in hoeverre verschillende vormen van instructie invloed hebben op de leeruitkomst bij het zogeheten categorie-leren. Daarbij keek ze naar twee soorten leren: ‘directe instructie’ (dit is het antwoord) en ‘observeren en voorspellen’ (wat voorspelt de participant dat het antwoord is) binnen het thema schilderstijlen. Hierbij heeft ze ook gekeken naar het lange termijn effect; “Je wil dat een manier van leren effectief is, ook op de lange termijn, je leert iets om het mee te nemen naar je toekomst.”
In totaal hebben 73 participanten meegedaan aan het online experiment waarvan 46 ook meededen aan het tweede deel van het experiment, dat na een week werd herhaald. Het merendeel van de participanten is vrouw, tussen de 19 en 21 jaar en studeerde op het moment van het experiment aan een universiteit. Het experiment had een within-subjects design, wat inhoudt dat alle participanten allebei de condities aangeboden kregen. De volgorde waarop ze de condities kregen was gerandomiseerd. Binnen de conditie ‘observeren en voorspellen’ kregen participanten schilderijen te zien en werden zij gevraagd om te voorspellen van welke kunstenaar het weergegeven schilderij was. Hierna kregen zij feedback en het juiste antwoord te zien. In de conditie ‘directe instructie’ kregen de participanten schilderijen te zien met de naam van de kunstenaar erbij vermeld, waarna ze werden gevraagd het antwoord te herhalen en kregen ze ook feedback.
Geen grote effecten wel interessante bevindingen
Er is een klein effect gevonden, namelijk dat ‘observeren en voorspellen’ effectiever lijkt te zijn in verhouding tot ‘directe instructie’. Helaas is dit positieve effect op de lange termijn niet meer zichtbaar. Een andere bevinding, misschien nog wel interessanter, is dat participanten aangaven in de conditie ‘observeren en voorspellen’ over het algemeen meer plezier te ervaren in deze manier van leren ten opzichte van de andere conditie. Anouk: “Het is een heel klein verschil tussen de twee condities, maar als dat positiever kan uitpakken en leuker gevonden wordt, dan denk ik zeker dat dit interessant is om verder naar te kijken.”
Een goede balans tussen studeren en vrije tijd is key
Tijdens haar afstuderen is Anouk ook uitdagingen tegengekomen, want de COVID- pandemie heerste in volle omvang tijden een groot deel van haar studie. “Ik heb het eerste half jaar wel fysiek kunnen studeren gelukkig, dit gaf een goede basis. Het is wel heel zuur dat je vervolgens alles vanuit huis moest doen.” Mocht het weer gebeuren, zo’n lockdown, dan heeft Anouk een gouden tip voor de studenten: “Wordt vrienden met de eenden in je lokale park, let op de kleine veranderingen in de natuur die misschien niet zoveel uitmaken, maar die als je wereld iets kleiner wordt, je dag kunnen verrijken.”
Een goede balans houden tussen studeren en vrije tijd is volgens Anouk cruciaal. Al hoopt ze dat het niet nog een keer gebeurt, zo’n lockdown. “Je zit veel met jezelf en je eigen onderzoeksvragen te struggelen.” Gelukkig had ze veel steun van haar supervisor gedurende haar afstuderen, die ze regelmatig online sprak.
Verder in onderzoek
Op dit moment doet Anouk een PhD onderzoek naar digitaal begrijpend lezen onder basisschool kinderen. Ze gaat dus verder met onderzoek over het belang van leren, maar dan wel binnen een ander onderwerp. Het onderzoek is helemaal van deze tijd; Ze vertelt er enthousiast over: “Als je vroeger een spreekbeurt gaf, haalde je een boek uit de bibliotheek. Tegenwoordig Google je en vind je een scala aan informatie, waar je een selectie uit maakt om het vervolgens te begrijpen en aan elkaar te breien.” Ze focust zich voornamelijk op wat begrijpend lezen anders maakt in deze digitale tijd. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan wat voor invloed blootstelling aan digitale media en volgehouden aandacht hebben in het begrijpen van meerdere digitale teksten.
Praktische implicaties
De ervaring die Anouk heeft opgedaan vanuit haar thesis komt nu goed te pas binnen haar PhD, waarvoor ze ook les geeft aan studenten op de Universiteit. “Wat betreft onderzoek doen heb ik veel geleerd, maar ik neem het ook zeker mee naar de praktijk. Bijvoorbeeld met lesgeven houd ik de vraagstelling open en geef ik niet direct het antwoord. Hierbij probeer ik studenten te prikkelen om zelf na te denken en hun voorkennis te activeren.” Ze is bewust bezig met wat effectiever is, wat werkt beter en voor wie eigenlijk. Soms kan het bijvoorbeeld voor de leereffectiviteit beter zijn om het even pittiger te maken, ook al is dit soms minder leuk voor de studenten.
Toekomst
De PhD bevalt Anouk ontzettend goed: “Omdat het afstuderen zo vers in mijn geheugen ligt, kan ik goed levelen met de studenten.” In de toekomst wil ze graag verder werken binnen de onderzoekswereld, al weet ze nog niet precies de hoe en wat. “Ik vind lesgeven en onderzoek doen ontzettend leuk. Iets waar dat in samenkomt zie ik mijzelf later wel doen. Ik wil in ieder geval een goede onderzoeker worden en effectief kunnen overdragen wat goed onderzoek doen inhoudt!”
tekst: Amber Bruijnzeel
